Workshop Cognition and Challenge - The Role of Thinking in Differentiating Teaching

Julie McGrane, Learning Learning

Na een aantal dagen ondergedompeld te zijn in het Engelse onderwijssysteem gaan we denken in het Engels! Ik heb geprobeerd wanneer mogelijk de Engelse termen te vertalen naar het Nederlands.

Wij begonnen de workshop met een Quotes Quilt of in goed Nederlands: de Citaten sprei, een A4 met daarop een aantal uitspraken in kaders. De opdracht was deze uitspraken te bestuderen en te bepalen welke uitspraak ons het meest aansprak, en welke het minste. Daarna werden de meningen gedeeld en dienden ze als start voor het volgende onderwerp van Julie.

De uitspraken behandelden verschillende inzichten over differentiatie in het onderwijs. Onze keus was: “Geen twee kinderen zijn gelijk, zij leren ook niet gelijke wijze. Een verrijkt aanbod voor de ene leerling is dat niet noodzakelijk ook voor de ander. In onze leslokalen zullen we onze leerlingen moeten leren voor zichzelf te denken.“ Marian Diamonds, Berkley.

Julie gaf ons na het bespreken een andere krachtige uitspraak: “Van ons aanbod aan meer getalenteerde leerlingen is 40 % veel te eenvoudig, terwijl van de opdrachten voor minder getalenteerden juist 40 % te moeilijk is!” Charles Desforges, Exeter.  In het diagram dat de Zone voor de naaste ontwikkeling (Vygotsky) beschijft, is dit goed zichtbaar als “verveling” en “spanning”.

Leraren zijn erg geneigd om leerlingen in groepen onder te brengen gebaseerd op capaciteiten. Dit demotiveert leerlingen echter zich te onderscheiden en te ontwikkelen. Onze opdrachten zullen zo uitdagend moeten zijn dat leerlingen zich ook willen ontwikkelen. Deze uitdaging kan beangstigend zijn voor zowel de leerlingen als de leraren.

De belangrijkste drijfveren voor leerlingen om zich te ontwikkelen zijn:

1. Cognitieve en metacognitieve activiteiten van leerlingen
2. Ruim aanbod van uitdagende opdrachten
3.  Taakgericht bezig zijn aan opdrachten
4.  Betrokkenheid van ouders/verzorgers (“echt” praten met de leerlingen over wat zij beleven.)

E.e.a. blijkt uit onderzoeken van The Sutton Trust over de kosten, het resultaat en het effect van verschillende handvatten met als doel de bekwaamheid van leerlingen te verbeteren. 

http://educationendowmentfoundation.org.uk/uploads/toolkit/Teaching_and_Learning_Toolkit_(July_13).pdf

Een aantal van de verschillende manieren om de leerlingen uit te dagen probeerden wij vervolgens.

Uitdagingskaarten

Elke groep wordt gevraagd welk uitdagingsniveau zij denken aan te kunnen. De gegevens en de vraagstelling op de (3) niveaus worden opgebouwd naar kennis en inzicht, en inzicht in het eigen leerproces (studievaardigheid).

Helpdesk

Leerlingen mogen vanuit de groep waarin ze werken een vertegenwoordiger met een gerichte vraag naar de helpdesk (leraar) sturen. Het effect van het bedenken van de gerichte vraag levert al vaak het antwoord op! De leraar kan het groepsproces zo observeren en meer gericht steun bieden.

In reactie kunnen leerlingen gebruik maken van het  got it, get up, get on systeem. Wanneer zij de uitleg snappen mogen zij terug naar hun eigen groep en verdergaan.

Patroonkaarten

Tijdens het groepswerk deelt de leraar patroonkaarten (gekleurd kan ook) uit aan leerlingen.  Hierdoor kan de leraar gericht actie ondernemen voor de leerlingen met een zelfde kaart, bijvoorbeeld voor extra ondersteuning of het stellen van een aanvullende vraag.

Uitdagingsladder

Deze vorm is gebaseerd op de uitdagingskaarten, maar hier worden de overgangen tussen de vragen met minder grote stappen opgebouwd.

Julie gaf als tip dat de leraar ver boven het gevraagde cognitieve niveau zal moeten staan, leerlingen maken erg grote denkstappen en kunnen snel overvragen.

Alle werkvormen staan meer uitgebreid beschreven in de Challenge & Differentiation Toolkit: http://www.leadinglearning.eu/wp-content/uploads/docs/Big-Picture.pdf

Audit

Om te bekijken waar je als leraar en als school staat is er een challenge & differentiation audit ontwikkeld. Een Engels exemplaar is al beschikbaar, aan een vertaling wordt gewerkt.

i-observe app

Als laatste gaf Julie ons nog de tip voor het gebruik van de i-observe app voor de I-pad. Deze observatietool geeft zeer veel mogelijkheden om te reflecteren op een lesobservatie. http://www.i-observe.co.uk/

Het contact met Julie McGrane gaat ons zeker helpen om uitdagende en gedifferentieerde opdrachten voor al onze talenten te ontwikkelen.

Groepsfoto

Workshop van Anne de A’Echevarria van Thinkwell; Philosophy for children.

Workshop van Anne de A’Echevarria van Thinkwell; Philosophy for children.

In deze workshop maak je gebruik van de methode Thinking Tools; enquiry structure. Aan de hand van deze methode wordt geprobeerd de leerlingen bewust te maken van de vervolgstappen in het denkproces. Er wordt een verhaal voorgelezen, waarna iedereen nadenkt over de achterliggende betekenis/levenswijsheid en voor zichzelf een dieperliggende open vraag formuleert. Iedereen is actief, in de groep wordt na discussie de beste openvraag gekozen. Daarna geeft iedereen zijn mening resp. antwoord op deze open vraag. Iedereen denkt na over de gegeven antwoorden/meningen en wijzigt of handhaaft zijn eigen antwoord. Het gaat hierbij niet om het antwoord sec, maar om jouw eigen argumenten waarom jouw antwoord het meest passende is op de gestelde open vraag. Aan het eind van het denkproces geef je aan wat je geleerd hebt, wat en/of wie je  geholpen heeft in jouw gedachtevorming. Tevens wordt gevraagd of het uitgevoerde denkproces je kan helpen bij je dagelijkse werkzaamheden, dan wel een verandering in jouw doen en laten in de maatschappij te weeg kan brengen.

Deze methode probeert leerlingen inzicht te geven in de verschillende stappen van het denkproces en hierbij de vaardigheden bij te brengen om te kunnen reflecteren op hun eigen leerproces. Leerlingen kunnen elkaar hierbij helpen door na afloop van een samenwerkingsopdracht aan elkaar aan te geven welke positieve eigenschap/bijdrage de ander heeft gegeven. Leerlingen worden gestimuleerd om actief aan dit denkproces mee te werken.

In de praktijk kan Thinking Tools o.a. betekenis en vorm  krijgen aan het begin van elke les door de te bereiken lesdoelen op het bord te zetten. Aan het eind van de les stel je de vraag: Wat heb je geleerd? En wat zou je willen leren? (reflectie). Om te ontdekken hoe leerlingen leren zou je gebruik kunnen maken van “mysteries” en stappenplannen, waarbij leerlingen kunnen zien en ervaren op welke wijze noodzakelijke stappen en verbindingen kunnen worden gemaakt. Zie hiervoor de bijdrage van Jeroen de Ruiter (Digitaal mysterie). Het is belangrijk dat leerlingen de ontwikkeling van hun eigen denkproces vastleggen in een bij te houden dagboek.

Collingwood Arts&Media School

Gisteren ben ik  naar Collingwood geweest, een school voor kinderen van 3 tot 18 jaar. Collingwood is een Arts and Media School voor speciaal onderwijs. 80% van de leerlingen heeft een vorm van autisme.

Het is een kleine school met zo'n 130 leerlingen en een team van zo'n 30 docenten, onderwijsassistenten en ondersteuners.  Het belangrijkste doel van het onderwijs is om van de leerlingen zelfstandige en zelfbewuste mensen te maken, die later op hun manier in de maatschappij kunnen functioneren. Wat mij tijdens de rondleiding en het bijwonen van een fotografieles opviel, is dat alles zeer rustig verloopt en dat er respect voor elkaar is. 

De medialessen bestaan vooral uit het maken van filmpjes, omdat veel leerlingen het moeilijk vinden contact te maken met medemensen. Op deze manier is het voor hun minder bedreiging. 

De inrichting van de school is erg traditioneel. Ik had hier meer van verwacht, vond het een beetje teleurstellend. Maar na een nachtje slapen en terugdenkend aan het bezoek is het zeker een bijzondere beleving geweest, die ik niet had willen missen.

De leraar als begeleider van het leerproces

The Cramlington Learning Cycle

Als aanvulling op de verschillende onderdelen van de learning circle: de activiteit van de leerlingen bedraagt circa 85% van de totale lestijd!
De uitkomsten van de bespreking (review) vormen de koppeling (connection) met de volgende les-activiteit.

Workshop 'Digitaal Mysterie'

Workshop 'Digitaal Mysterie' 
'Who killed king Ted?'. Deze mysterieuze vraag en een aantal kaartjes met informatie kregen we bij de start van deze workshop voorgelegd. In ons groepje ontstond een gedreven ambitie om het moordmysterie op te lossen. Gaandeweg bleek dat er meerdere oplossingen mogelijk waren. De theorie dat Ted geveld werd door een hartaanval bleek bijvoorbeeld ook te kunnen kloppen. Een typisch voorbeeld van een opdracht die zich uitstekend leent om leerlingen na afloop van de opdracht na te laten nadenken over hun denkvaardigheden. Welke strategie werd gevolgd? Welke denkstappen werden gezet? Door o.a. deze reflectievragen ontstond een gesprek op  'metacognitief niveau'. Er is software ontwikkeld om dit mysterie en de reflectie op de computer te laten plaatsvinden. Met hulp van de software kunnen de leerlingen de reflectie op hun denken laten vastleggen. Dit geeft zowel de leerlingen als de docent informatie over de wijze waarop leerlingen hun eigen denken letterlijk in kaart brengen. Na afloop stonden we stil bij de ervaring dat dezelfde opdracht met de computer anders verliep. De onderlinge communicatie via een scherm leverde iets meer onderlinge competitie op. Iets wat van invloed kan zijn op het denkproces van leerlingen.